Giải tích Ví dụ
∫√9-x2dx∫√9−x2dx
Bước 1
Giả sử x=3sin(t)x=3sin(t), trong đó -π2≤t≤π2−π2≤t≤π2. Sau đó dx=3cos(t)dtdx=3cos(t)dt. Lưu ý rằng vì -π2≤t≤π2−π2≤t≤π2, nên 3cos(t)3cos(t) dương.
∫√9-(3sin(t))2(3cos(t))dt∫√9−(3sin(t))2(3cos(t))dt
Bước 2
Bước 2.1
Rút gọn √9-(3sin(t))2√9−(3sin(t))2.
Bước 2.1.1
Rút gọn mỗi số hạng.
Bước 2.1.1.1
Áp dụng quy tắc tích số cho 3sin(t)3sin(t).
∫√9-(32sin2(t))(3cos(t))dt∫√9−(32sin2(t))(3cos(t))dt
Bước 2.1.1.2
Nâng 33 lên lũy thừa 22.
∫√9-(9sin2(t))(3cos(t))dt∫√9−(9sin2(t))(3cos(t))dt
Bước 2.1.1.3
Nhân 99 với -1−1.
∫√9-9sin2(t)(3cos(t))dt∫√9−9sin2(t)(3cos(t))dt
∫√9-9sin2(t)(3cos(t))dt∫√9−9sin2(t)(3cos(t))dt
Bước 2.1.2
Đưa 99 ra ngoài 99.
∫√9(1)-9sin2(t)(3cos(t))dt∫√9(1)−9sin2(t)(3cos(t))dt
Bước 2.1.3
Đưa 99 ra ngoài -9sin2(t)−9sin2(t).
∫√9(1)+9(-sin2(t))(3cos(t))dt∫√9(1)+9(−sin2(t))(3cos(t))dt
Bước 2.1.4
Đưa 99 ra ngoài 9(1)+9(-sin2(t))9(1)+9(−sin2(t)).
∫√9(1-sin2(t))(3cos(t))dt∫√9(1−sin2(t))(3cos(t))dt
Bước 2.1.5
Áp dụng đẳng thức pytago.
∫√9cos2(t)(3cos(t))dt∫√9cos2(t)(3cos(t))dt
Bước 2.1.6
Viết lại 9cos2(t)9cos2(t) ở dạng (3cos(t))2(3cos(t))2.
∫√(3cos(t))2(3cos(t))dt∫√(3cos(t))2(3cos(t))dt
Bước 2.1.7
Đưa các số hạng dưới dấu căn ra ngoài, giả sử đó là các số thực dương.
∫3cos(t)(3cos(t))dt∫3cos(t)(3cos(t))dt
∫3cos(t)(3cos(t))dt∫3cos(t)(3cos(t))dt
Bước 2.2
Rút gọn.
Bước 2.2.1
Nhân 33 với 33.
∫9cos(t)cos(t)dt∫9cos(t)cos(t)dt
Bước 2.2.2
Nâng cos(t)cos(t) lên lũy thừa 11.
∫9(cos1(t)cos(t))dt∫9(cos1(t)cos(t))dt
Bước 2.2.3
Nâng cos(t)cos(t) lên lũy thừa 11.
∫9(cos1(t)cos1(t))dt∫9(cos1(t)cos1(t))dt
Bước 2.2.4
Sử dụng quy tắc lũy thừa aman=am+naman=am+n để kết hợp các số mũ.
∫9cos(t)1+1dt∫9cos(t)1+1dt
Bước 2.2.5
Cộng 11 và 11.
∫9cos2(t)dt∫9cos2(t)dt
∫9cos2(t)dt∫9cos2(t)dt
∫9cos2(t)dt∫9cos2(t)dt
Bước 3
Vì 99 không đổi đối với tt, hãy di chuyển 99 ra khỏi tích phân.
9∫cos2(t)dt9∫cos2(t)dt
Bước 4
Sử dụng công thức góc chia đôi để viết lại cos2(t)cos2(t) ở dạng 1+cos(2t)21+cos(2t)2.
9∫1+cos(2t)2dt9∫1+cos(2t)2dt
Bước 5
Vì 1212 không đổi đối với tt, hãy di chuyển 1212 ra khỏi tích phân.
9(12∫1+cos(2t)dt)9(12∫1+cos(2t)dt)
Bước 6
Kết hợp 1212 và 99.
92∫1+cos(2t)dt92∫1+cos(2t)dt
Bước 7
Chia tích phân đơn thành nhiều tích phân.
92(∫dt+∫cos(2t)dt)92(∫dt+∫cos(2t)dt)
Bước 8
Áp dụng quy tắc hằng số.
92(t+C+∫cos(2t)dt)92(t+C+∫cos(2t)dt)
Bước 9
Bước 9.1
Hãy đặt u=2tu=2t. Tìm dudtdudt.
Bước 9.1.1
Tính đạo hàm 2t2t.
ddt[2t]ddt[2t]
Bước 9.1.2
Vì 22 không đổi đối với tt, nên đạo hàm của 2t2t đối với tt là 2ddt[t]2ddt[t].
2ddt[t]2ddt[t]
Bước 9.1.3
Tìm đạo hàm bằng cách sử dụng Quy tắc lũy thừa, quy tắc nói rằng ddt[tn]ddt[tn] là ntn-1ntn−1 trong đó n=1n=1.
2⋅12⋅1
Bước 9.1.4
Nhân 22 với 11.
22
22
Bước 9.2
Viết lại bài tập bằng cách dùng uu và dudu.
92(t+C+∫cos(u)12du)92(t+C+∫cos(u)12du)
92(t+C+∫cos(u)12du)92(t+C+∫cos(u)12du)
Bước 10
Kết hợp cos(u)cos(u) và 1212.
92(t+C+∫cos(u)2du)92(t+C+∫cos(u)2du)
Bước 11
Vì 1212 không đổi đối với uu, hãy di chuyển 1212 ra khỏi tích phân.
92(t+C+12∫cos(u)du)92(t+C+12∫cos(u)du)
Bước 12
Tích phân của cos(u)cos(u) đối với uu là sin(u)sin(u).
92(t+C+12(sin(u)+C))92(t+C+12(sin(u)+C))
Bước 13
Rút gọn.
92(t+12sin(u))+C92(t+12sin(u))+C
Bước 14
Bước 14.1
Thay thế tất cả các lần xuất hiện của tt với arcsin(x3)arcsin(x3).
92(arcsin(x3)+12sin(u))+C92(arcsin(x3)+12sin(u))+C
Bước 14.2
Thay thế tất cả các lần xuất hiện của uu với 2t2t.
92(arcsin(x3)+12sin(2t))+C92(arcsin(x3)+12sin(2t))+C
Bước 14.3
Thay thế tất cả các lần xuất hiện của tt với arcsin(x3)arcsin(x3).
92(arcsin(x3)+12sin(2arcsin(x3)))+C92(arcsin(x3)+12sin(2arcsin(x3)))+C
92(arcsin(x3)+12sin(2arcsin(x3)))+C
Bước 15
Bước 15.1
Kết hợp 12 và sin(2arcsin(x3)).
92(arcsin(x3)+sin(2arcsin(x3))2)+C
Bước 15.2
Áp dụng thuộc tính phân phối.
92arcsin(x3)+92⋅sin(2arcsin(x3))2+C
Bước 15.3
Kết hợp 92 và arcsin(x3).
9arcsin(x3)2+92⋅sin(2arcsin(x3))2+C
Bước 15.4
Nhân 92⋅sin(2arcsin(x3))2.
Bước 15.4.1
Nhân 92 với sin(2arcsin(x3))2.
9arcsin(x3)2+9sin(2arcsin(x3))2⋅2+C
Bước 15.4.2
Nhân 2 với 2.
9arcsin(x3)2+9sin(2arcsin(x3))4+C
9arcsin(x3)2+9sin(2arcsin(x3))4+C
9arcsin(x3)2+9sin(2arcsin(x3))4+C
Bước 16
Sắp xếp lại các số hạng.
92arcsin(13x)+94sin(2arcsin(13x))+C